Iemand die goederen koopt, wordt normaal gesproken eigenaar van deze goederen op het moment dat deze worden geleverd. Dat geldt ook als de goederen nog niet zijn betaald. Als de koper vervolgens niet betaalt, dan is de verkoper zijn goederen kwijt en staat hij met lege handen. Door schriftelijke afspraken te maken over een beding van eigendomsvoorbehoud kan dit worden voorkomen.
Indien een leverancier afspreekt en schriftelijk vastlegt dat hij zijn goederen levert onder eigendomsvoorbehoud, dan blijft hij eigenaar van de goederen tot zijn klant de volledige koopprijs heeft betaald. Een beding van eigendomsvoorbehoud is bedoeld om te voorkomen dat een koper eigenaar van de goederen wordt, zonder hiervoor te betalen. Indien de kopende partij de koopprijs niet, of niet volledig betaalt, dan heeft de verkoper het recht om de goederen terug te vorderen én deze bijvoorbeeld aan een andere partij te verkopen. Daarmee is het een belangrijk wapen tegen wanbetalers.
Een beding van eigendomsvoorbehoud is een contractuele bevoegdheid en dient altijd te worden geregeld vóórdat de koopovereenkomst wordt gesloten. Het beding van eigendomsvoorbehoud kan bijvoorbeeld worden vastgelegd in uw algemene voorwaarden, offerte, orderbevestiging of in de koopovereenkomst. Verder is het belangrijk om te weten dat het eigendomsvoorbehoud vervalt op het moment dat de goederen door de koper zijn doorverkocht. Ook als goederen worden vermengd en niet meer te herleiden is wie de goederen heeft geleverd (denk aan levering van mengvoer in een silo), vervalt het eigendomsvoorbehoud van de verkoper. Voor de verkoper is het daarom belangrijk om zijn goederen te voorzien van identificatienummers of stickers en deze op een duidelijk herkenbare manier te verpakken, zodat zichtbaar is welke goederen/producten door hem zijn geleverd.
Wanneer een leverancier een beroep wil doen op het eigendomsvoorbehoud, dan moet hij met een aantal regels rekening houden. Een eigendomsvoorbehoud moet bijvoorbeeld altijd schriftelijk worden overeengekomen. Verder is belangrijk dat het eigendomsvoorbehoud wordt afgesproken vóór of tijdens het sluiten van de overeenkomst. Indien het eigendomsvoorbehoud pas kenbaar wordt gemaakt op de factuur, dan is dit niet rechtsgeldig. Indien het eigendomsvoorbehoud is opgenomen in uw algemene voorwaarden, dan is het uiteraard zaak dat deze algemene voorwaarden ook van toepassing zijn op de betreffende overeenkomst. Als dit niet zo is, dan kunt u achteraf geen beroep doen op uw algemene voorwaarden en dus ook niet op het eigendomsvoorbehoud.
Het eigendomsvoorbehoud blijft ook gelden als de koper failliet gaat. Een curator moet de verkoper in zo’n geval de gelegenheid bieden om zijn goederen terug te halen. Uiteraard moet het eigendomsvoorbehoud dan wel tijdig en volgens de regels zijn bedongen én worden ingeroepen. Bij een faillissement kan wel een wettelijke afkoelingsperiode worden ingesteld. Tijdens die periode kan de verkoper geen beroep doen op zijn eigendomsvoorbehoud. Indien de koper zakelijke belastingschulden heeft, dan kan de fiscus tijdens de afkoelingsperiode fiscaal bodembeslag leggen. Voor de verkoper is het in zo’n geval belangrijk om zo snel mogelijk een gerechtsdeurwaarder in te schakelen. Via een deurwaardersexploot en terughaalactie kan de gerechtsdeurwaarder dan afgifte van de goederen afdwingen.
Wanneer u in een overeenkomst geen eigendomsvoorbehoud heeft bedongen en de koper weigert om de factuur te betalen, dan kunt u een beroep doen op het recht van reclame. Dit recht geeft de verkoper de bevoegdheid om goederen die al zijn afgeleverd, maar nog niet zijn betaald, terug te vorderen. De koop wordt dan van rechtswege ontbonden en de goederen worden weer eigendom van de verkopende partij. Ook aan het recht van reclame zijn voorwaarden verbonden. Zo geldt het recht van reclame alleen voor roerende zaken en mag de koopprijs nog niet zijn betaald. Verder moeten de goederen via een schriftelijke verklaring, die wordt gericht aan de koper, door de verkoper worden teruggevorderd. Ook moeten de goederen zich nog in dezelfde staat bevinden als bij het moment van aflevering. Bovendien vervalt het recht van reclame zes weken nadat de vordering tot betaling van de koopprijs opeisbaar is geworden of zestig dagen nadat de goederen door de koper zijn ontvangen.
In het buitenland gelden vaak andere regels op het gebied van eigendomsvoorbehoud dan in Nederland. Zelfs als contractueel is afgesproken dat u handelt onder het Nederlands recht, gelden bij een faillissement van uw buitenlandse klant de wettelijke regels uit zijn thuisland. Daardoor kunt u mogelijk geen beroep doen op het afgesproken eigendomsvoorbehoud en kunnen er ook andere regels gelden voor het terughalen van goederen. Het is verstandig om hierover eerst advies in te winnen, voordat u zaken gaat doen met buitenlandse klanten.
Wilt u meer weten over het eigendomsvoorbehoud? Of heeft u te maken met een zaak waarin het eigendomsvoorbehoud een rol speelt? Aarzel niet en neem contact met ons op!