Derdenbeslag is beslag dat de gerechtsdeurwaarder legt bij een derde partij. Deze derde partij is niet betrokken bij het geschil. Wel heeft de derde de beschikking over iets wat van de veroordeelde partij is. Bij executoriaal derdenbeslag legt de gerechtsdeurwaarder derdenbeslag nádat er een rechtsprocedure is doorlopen. Dit in tegenstelling tot conservatoir derdenbeslag: daarbij legt de gerechtsdeurwaarder voorafgaand aan een gerechtelijke procedure beslag om geld of goederen veilig te stellen. Er is bij executoriaal derdenbeslag dus al een vonnis, beschikking, notariële akte of schuldverklaring. Daarin staat het bedrag waartoe de rechter de veroordeelde heeft veroordeeld. Weigert de veroordeelde dit bedrag te betalen? Dan legt de gerechtsdeurwaarder executoriaal beslag. Hier volgen vijftien voorbeelden van executoriaal derdenbeslag.
Bij executoriaal bankbeslag legt de gerechtsdeurwaarder beslag op de bankrekening(en) van de veroordeelde partij. De bank heeft de plicht om hieraan mee te werken. De gerechtsdeurwaarder mag alleen beslag leggen op het bedrag dat op het exacte moment van de beslaglegging op de rekening staat. Het bedrag dat de veroordeelde partij volgens het vonnis moet betalen, keert de bank na de wettelijke periode van vier weken uit aan de gerechtsdeurwaarder. De gerechtsdeurwaarder zorgt er vervolgens voor dat de schuld van de veroordeelde wordt voldaan.
Bij de bank kan de gerechtsdeurwaarder -naast beslag op de bankrekening- soms ook beslag leggen op de inhoud van een bankkluisje van de veroordeelde. Dit wordt safeloket-beslag genoemd. Vroeger hadden veel mensen zo’n kluisje bij de bank. De gerechtsdeurwaarder weet van tevoren nooit wat hij in het kluisje aantreft: goud, juwelen, sieraden, of misschien slechts een foto of trouwboekje. Het is ook mogelijk dat het kluisje leeg is. Zoals bij alle soorten derdenbeslag moet de derde partij, in dit geval de bank, meewerken aan de beslaglegging.
Executoriaal derdenbeslag op salaris wordt ook wel loonbeslag genoemd. Deze vorm van beslaglegging komt relatief vaak voor. Bij loonbeslag houdt de werkgever het bedrag dat in het vonnis staat in op het salaris van de veroordeelde. Dit bedrag moet de werkgever afdragen aan de gerechtsdeurwaarder. Daarbij moet voor de veroordeelde wel een minimumbedrag overblijven om van te leven. Dit wordt de beslagvrije voet genoemd. Weigert de werkgever loon van de veroordeelde werknemer af te dragen aan de gerechtsdeurwaarder? Dan wordt de werkgever aansprakelijk gesteld en veroordeeld. De gerechtsdeurwaarder mag in dat geval beslag leggen op de bankrekening van de werkgever.
Het leggen van executoriaal beslag op een uitkering werkt nagenoeg hetzelfde als het leggen van loonbeslag. De gerechtsdeurwaarder mag bij de uitkerende instantie beslag leggen op de uitkering van de veroordeelde. Net als bij loonbeslag, moet bij derdenbeslag op de uitkering van de veroordeelde rekening worden gehouden met de beslagvrije voet. Toch mag de gerechtsdeurwaarder, ongeacht de hoogte van deze beslagvrije voet, altijd beslag leggen op minimaal vijf procent van de betreffende uitkering.
Ontvangt de veroordeelde vanwege zijn of haar leeftijd ouderdomspensioen en een AOW-uitkering? Dan mag de gerechtsdeurwaarder daar beslag op leggen. Het pensioenfonds of de pensioenverzekeraar moet hieraan meewerken. Voor het uitkeren van de AOW-uitkering is de Sociale Verzekeringsbank (SVB) verantwoordelijk. De SVB moet ook verplicht een gedeelte van de uitkering ter beschikking stellen aan de gerechtsdeurwaarder. Bij executoriaal derdenbeslag is sprake is van een beslagvrije voet. Wel mag de gerechtsdeurwaarder op minimaal vijf procent van het pensioenbedrag en de AOW-uitkering beslag leggen.
Wajong is de afkorting voor Wet Werk en arbeidsondersteuning Jonggehandicapten. Een Wajong-uitkering is een uitkering voor mensen die voor hun achttiende of tijdens hun studie een ziekte of handicap hebben gekregen. Zij ontvangen deze uitkering alleen als zij door die ziekte of handicap nooit meer kunnen werken. Het Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) is verantwoordelijk voor het uitbetalen van de Wajong-uitkering. Ontvangt de veroordeelde een Wajong-uitkering, dan mag de gerechtsdeurwaarder daar dus executoriaal beslag op leggen bij het UWV. Hierbij moet wel rekening worden gehouden met de beslagvrije voet. Toch mag de gerechtsdeurwaarder altijd minimaal vijf procent van het uitkeringsbedrag incasseren.
Een zelfstandige zonder personeel (zzp’er), oftewel freelancer, ontvangt meestal geen salaris, uitkering of pensioen. Heeft een veroordeelde zzp’er geen geld op zijn of haar bankrekening, dan kan de gerechtsdeurwaarder beslag leggen bij een van de opdrachtgevers van de zzp’er. De gerechtsdeurwaarder legt dan beslag op de opdrachtvergoeding die de opdrachtgever nog aan de zzp’er verschuldigd is. De opdrachtgever moet hieraan meewerken. Weigert de opdrachtgever echter medewerking te verlenen, dan kan hij of zij door middel van een gerechtelijke procedure aansprakelijk worden gesteld voor de schulden van de zzp’er.
Via het Kadaster is eenvoudig te achterhalen of de veroordeelde panden op zijn of haar naam heeft staan. Verhuurt de veroordeelde één of meer panden, dan mag de gerechtsdeurwaarder de betreffende huurders opdragen om de huur aan de gerechtsdeurwaarder te betalen. Dit wordt executoriaal derdenbeslag bij huurders genoemd. De verhuurder ontvangt daardoor tijdelijk geen of minder huur. Huurders mogen niet weigeren om hieraan mee te werken. Derdenbeslag bij huurders is een effectieve maatregel om de veroordeelde verhuurder aan zijn betalingsverplichting te laten voldoen. Het is belangrijk dat de gerechtsdeurwaarder de betreffende huurders goed over deze maatregel informeert. Zij zijn vaak bang om uit de woning of het pand te worden gezet. Die angst is niet nodig: als zij de huur aan de gerechtsdeurwaarder afdragen, kunnen de schulden van de verhuurder worden afbetaald. De huurders kunnen de woning of het pand dan gewoon blijven huren.
Ontvangt de veroordeelde binnenkort een erfenis óf verkoopt hij of zij een huis of pand met overwaarde? Dan mag de gerechtsdeurwaarder daar onder de notaris beslag op leggen. Het bedrag dat de veroordeelde nog aan de schuldeiser verschuldigd is, wordt in mindering gebracht op de erfenis of de overwaarde. Daarmee wordt de schuld van de veroordeelde voldaan. Het resterende bedrag maakt de notaris vervolgens gewoon naar de veroordeelde over.
De meeste mensen die meespelen met de Nationale Postcode Loterij, gebruiken hun eigen postcode als lotnummer. De gerechtsdeurwaarder kan daardoor achterhalen of in het winnende postcodegebied schuldenaren wonen. In dat geval mag de gerechtsdeurwaarder executoriaal beslag leggen op het geldbedrag dat de schuldenaar heeft gewonnen. Dit mag meteen nadat de Nationale Postcode Loterij de winnende postcode bekendmaakt. De derde, in dit geval de Nationale Postcode Loterij, is verplicht om mee te werken aan de beslaglegging. De schuldenaar krijgt het prijzengeld uitgekeerd dat overblijft na aftrek van het beslagbedrag en de overige kosten.
Goederen die in consignatie zijn gegeven, zijn tijdelijk in bewaring gegeven met als doel ze te verkopen. Het gaat bijvoorbeeld om een duur schilderij, kunstobject, jacht, luxe boot of specifieke auto. Het eigendom blijft bij de eigenaar, de consignatiegever. De consignatienemer probeert het product voor de consignatiegever te verkopen. Bijvoorbeeld door het tentoon te stellen. De gerechtsdeurwaarder kan executoriaal derdenbeslag leggen op goederen die in consignatie zijn gegeven. De consignatienemer moet hieraan meewerken. Na vier weken mag de gerechtsdeurwaarder de goederen verkopen. Met de opbrengst kan de schuld van de veroordeelde consignatiegever worden voldaan.
Ontvangt de veroordeelde nabestaanden- of weduwepensioen, dan kan de gerechtsdeurwaarder daar beslag op leggen. Nabestaanden- of weduwepensioen is een uitkering die iemand krijgt als zijn of haar partner is overleden. Ook als de partners allebei nog niet de AOW-leeftijd hebben bereikt. De gerechtsdeurwaarder moet wederom rekening houden met de beslagvrije voet. Onafhankelijk van de hoogte daarvan mag de gerechtsdeurwaarder altijd beslag leggen op vijf procent van het pensioenbedrag.
Heeft de veroordeelde aandelen? Dan mag de gerechtsdeurwaarder daar executoriaal beslag op leggen. De gerechtsdeurwaarder legt dit beslag bij het beleggingsplatform waar de aandelen zijn ondergebracht. Het beleggingsplatform dient de waarde van de aandelenportefeuille van de veroordeelde te bepalen en aan de gerechtsdeurwaarder te verklaren. Vervolgens mag de gerechtsdeurwaarder opdracht geven om, ter hoogte van het schuldbedrag, aandelen te verkopen. Met de opbrengst wordt de schuld van de veroordeelde afbetaald.
Voor de gerechtsdeurwaarder is het niet eenvoudig om beslag te leggen op cryptovaluta zoals bitcoins. Heeft de veroordeelde cryptovaluta, dan is namelijk lastig te achterhalen bij welke cryptoaanbieder de crytpo’s zijn gestald. Heeft de gerechtsdeurwaarder deze informatie, of lukt het om deze informatie te achterhalen? Dan kan de gerechtsdeurwaarder executoriaal beslag leggen op de cryptovaluta-wallet van de veroordeelde. De gerechtsdeurwaarder mag de cryptvaluta vervolgens verkopen. Met de opbrengst ervan kan de schuld van de veroordeelde worden voldaan.
De eigenaar van een kunstobject of schilderij kan ervoor kiezen om dit uit te lenen. Bijvoorbeeld aan een museum of aan een familielid of vriend. Is de veroordeelde eigenaar van een waardevol kunstobject of schilderij? Dan kan de gerechtsdeurwaarder daar derdenbeslag op leggen. De derde, dus de partij die het in bruikleen heeft, moet medewerking verlenen aan de beslaglegging. Om te voorkomen dat het waardevolle kunstwerk of schilderij wordt gestolen, kiest de gerechtsdeurwaarder vaak voor gerechtelijke bewaargeving. Een speciale bewaarder draagt dan zorg voor het kunstwerk. Vier weken later mag de gerechtsdeurwaarder het verkopen. Met de opbrengst kan de schuld van de veroordeelde worden voldaan.