Nakosten of nasalaris: wat zijn dit voor kosten en wie betaalt ze?

Nakosten en nasalaris; de twee termen zijn verschillend, maar betekenen nagenoeg hetzelfde. Het zijn kosten die ontstaan nadat de rechter uitspraak heeft gedaan. De rechter legt zijn of haar uitspraak vast in een vonnis. De gerechtsdeurwaarder of advocaat van de winnende partij bestudeert dit vonnis goed, om het vervolgens met de winnende partij te bespreken. Er wordt dan samen beslist welke vervolgstappen worden gezet om het vonnis uit te voeren. Dit kost de gerechtsdeurwaarder of advocaat, die ‘gemachtigde’ wordt genoemd, tijd en moeite. Nakosten zijn een vergoeding die deze gemachtigde hiervoor krijgt.

Wie betaalt en wie ontvangt nakosten of nasalaris?

Nakosten mogen in rekening worden gebracht bij de partij die de zaak verloren heeft. Dit mag alleen als de rechter heeft beslist dat die partij voor álle proceskosten moet opdraaien. Proceskosten zijn de kosten die gemaakt worden in een juridische procedure. Deze kosten bestaan onder andere uit rechtbankkosten voor het starten van een procedure (griffierechten), kosten voor het uitbrengen van de dagvaarding en kosten voor het inschakelen van een gemachtigde. De gemachtigde is bijvoorbeeld de advocaat of gerechtsdeurwaarder die de winnende partij tijdens de rechtszaak bijstaat. Het salaris van deze gemachtigde maakt deel uit van de proceskosten. Vroeger was niet altijd duidelijk of de gemachtigde na de uitspraak van de rechter nog wel kosten voor het nawerk in rekening mocht brengen. Ook was niet duidelijk hoe hoog die kosten dan mochten zijn. Over het nasalaris wordt in het vonnis immers nooit iets vermeld, omdat de rechter op het moment van de uitspraak nog niet weet hoe hoog het nasalaris zal worden. Om duidelijkheid te scheppen, besliste de Hoge Raad in 2010 dat deze nakosten in rekening gebracht mogen worden bij de verliezende partij. De Hoge Raad zag in dat de uitspraak van de rechter niet altijd makkelijk te begrijpen is. En dat het tijd kost om deze grondig te bestuderen, overleg te voeren en de vervolgstappen te bepalen. De nakosten zijn dus niet voor de winnende partij, maar specifiek bedoeld als vergoeding voor het werk dat zijn of haar gemachtigde na de rechtszaak moet doen.

Wanneer moet de veroordeelde partij nakosten of nasalaris betalen?

Of de veroordeelde partij nakosten of nasalaris moet betalen, hangt dus af van wat de rechter beslist over de betaling van de proceskosten. De rechter beslist in de rechtszaak wie welk gedeelte van de proceskosten moet betalen. Alleen als de rechter beslist dat de veroordeelde partij honderd procent van de proceskosten moet betalen, moet de veroordeelde partij ook nasalaris of nakosten voor de gemachtigde betalen. Is er geen gemachtigde? Dan is er dus ook geen sprake van nasalaris of nakosten. Beslist de rechter dat de proceskosten gedeeld worden, dan hoeft de veroordeelde partij geen nakosten of nasalaris te betalen. Soms beslist de rechter dat iedere partij zijn eigen proceskosten moet betalen; ook dan hoeft de veroordeelde partij geen nakosten of nasalaris te betalen. Als er wel nakosten moeten worden betaald, kan de gemachtigde de veroordeelde partij een brief sturen om hem of haar hierover te informeren. Betaalt de veroordeelde niet, dan vervalt na twee weken de laatste kans te om “vrijwillig” te betalen. Daarna mag een gerechtsdeurwaarder worden ingeschakeld om het vonnis inclusief de nakosten te incasseren.

Hoe hoog zijn de kosten van het nasalaris of de nakosten bij kantonzaken in 2023?

Kantonzaken zijn zaken die behandeld worden door de kantonrechter. Het gaat bijvoorbeeld om arbeidsconflicten, huurgeschillen, consumentengeschillen en geschillen over de betaling van facturen of schulden. De overheid wil de tarieven voor ambtshandelingen van gerechtsdeurwaarders transparant en betaalbaar houden. Daarom geldt er een maximumbedrag voor het nasalaris of de nakosten. Sinds 1 februari 2023 zijn de kosten van het nasalaris bij kantonzaken maximaal 132 euro. Daarnaast geldt dat het bedrag nooit hoger mag zijn dan de helft van het salaris van de gemachtigde. Het salaris van de gemachtigde wordt in het vonnis genoemd als onderdeel van het liquidatietarief. Het liquidatietarief is een lijst met vaste tarieven voor de kosten van de gemachtigde en de procedure. Het tarief verschilt per soort zaak en is vastgesteld door de overheid. De kosten van een rechtszaak worden aan de hand van procespunten berekend. Voor kantonzaken geldt dat het bedrag voor het nasalaris niet hoger mag zijn dan een half procespunt van het liquidatietarief.

Hoe hoog zijn de kosten voor het nasalaris of de nakosten bij de rechtbank, het gerechtshof of de Hoge Raad in 2023?

Bij hogere gerechtelijke instanties, zoals het gerechtshof en de Hoge Raad, is het altijd verplicht om een gemachtigde in te schakelen. Deze instanties behandelen namelijk complexe zaken. Daarbij worden specifiekere eisen gesteld aan de processtukken en het procesverloop. Een gemachtigde helpt aan deze eisen te voldoen en behartigt de belangen op de juiste manier. Als de verliezende partij voor honderd procent moet opdraaien voor de proceskosten, dan zijn de kosten voor het nasalaris maximaal 173 euro. Dit geldt als er sprake is van een zaak met één eis van één partij. Als de tegenpartij niet reageert voordat het vonnis officieel overhandigd wordt, kunnen er extra kosten bijkomen van maximaal 90 euro. De gerechtsdeurwaarder moet dan immers extra werkzaamheden verrichten, zoals het opzoeken van de juiste persoon en het daadwerkelijk overhandigen van het vonnis. Bij sommige rechtszaken is er sprake van een tegenvordering. Dit wordt een reconventionele vordering genoemd. Als de rechter vindt dat de tegenvordering terecht is, wijst hij of zij deze toe. In dat geval heeft de gemachtigde extra en ingewikkelder nawerk, waardoor het nasalaris mag oplopen tot maximaal 271 euro. Ook dan kunnen er extra kosten van maximaal 90 euro bijkomen voor het officieel overhandigen van het vonnis.

Wordt er over het nasalaris of de nakosten rente berekend?

Over het salaris van de gemachtigde en ook over het nasalaris of de nakosten is wettelijke rente verschuldigd. Dit betekent dat er rente in rekening wordt gebracht over deze kosten als de veroordeelde partij niet op tijd betaalt. De veroordeelde partij moet betalen binnen veertien dagen nadat hij of zij hierover bericht heeft ontvangen. De rechter vermeldt de rente niet expliciet in het vonnis. De hoogte van de rente is afhankelijk van het soort vordering. Gaat het om een handelsvordering, dan is er sprake van handelsrente. Gaat het om een consumentenvordering, dan is er sprake van consumentenrente. Elk jaar stelt de overheid de hoogte van de wettelijke rente opnieuw vast. Op die manier is de rente altijd een redelijke vergoeding voor het niet op tijd betalen van de nakosten of het nasalaris.