Als een bedrijf niet meer in staat is om zijn financiële verplichtingen na te komen, dan spreekt men van insolventie. Als laatste redmiddel (als het de deurwaarder ook niet gelukt is om uw vordering te incasseren), kunnen schuldeisers het faillissement aanvragen van een insolvent bedrijf. Insolventierecht wordt ook wel faillissementsrecht genoemd.
Om een faillissement af te wenden, kan de schuldenaar een verzoek tot surseance (opschorting) van betaling indienen bij de rechtbank. De rechter bekijkt in dat geval hoe betaalkrachtig (solvabel) de schuldenaar is en beslist op basis daarvan of een surseance van betaling nog zin heeft, of dat beter het faillissement kan worden uitgesproken. Wordt een surseance van betaling toegekend, dan krijgt het noodlijdende bedrijf een bepaalde tijd om financieel orde op zaken te stellen én kunnen schuldeisers tijdens die (afkoelings) periode hun schuld/vordering niet opeisen. Dit geeft het bedrijf de gelegenheid om financiële middelen te verwerven waarmee ze hun schulden (deels) kunnen afbetalen. Dit kan helpen om een faillissement te voorkomen.
Een van de voorwaarden voor het failliet laten verklaren van een bedrijf is pluraliteit van schuldeisers. Dit betekent dat er minimaal twee verschillende schuldeisers moeten zijn en dat één schuld daarvan aantoonbaar opeisbaar moet zijn, zoals bijvoorbeeld een openstaande factuur of achterstallige contributie van een lidmaatschap. Als de schuldenaar een product of dienst niet betaald heeft aan een schuldeiser én ook nog een onbetaalde factuur bij een andere schuldeiser heeft, dan wordt aan de regel van pluraliteit voldaan. Door één van de schulden te betalen, kan een faillissement al worden voorkomen. Vandaar dat het handig is om bij een faillissementsaanvraag schulden van gelijke grootte te hebben. Anders loopt u de kans dat de (lagere) factuur van uw mede-aanvragen wordt betaald, en u “achter het net vist”.
Als een bedrijf wel beschikt over financiële middelen en toch failliet wordt verklaard, (bijvoorbeeld door niet op te komen dagen tijdens de faillissementszitting) dan kan het bedrijf verzet aantekenen of in hoger beroep gaan tegen de uitspraak van de rechter. Het faillissement kan dan bijvoorbeeld ongedaan worden gemaakt door alsnog alle schulden die betrekking hebben op de faillissementsaanvraag te betalen.
Beschikt het bedrijf niet over voldoende financiële middelen om alle schuldeisers te betalen die het faillissement hebben aangevraagd? Dan wordt het bedrijf failliet verklaard. Bij een faillissement zijn er meestal alleen maar verliezers. Er wordt een curator aangesteld die alle assets (vermogensbestanddelen) van het bedrijf inventariseert en probeert te verkopen tegen een zo hoog mogelijk bedrag. Assets zijn alle roerende en onroerende goederen die op naam staan van het bedrijf. Hieronder valt bijvoorbeeld de inboedel, maar ook het intellectueel eigendom zoals patenten en zelfs een domeinnaam of het klantenbestand. Met de opbrengst van de verkoop wordt als eerste de curator betaald voor zijn werkzaamheden en pas daarna krijgen de schuldeisers van de faillissementsaanvraag hun geld. Helaas blijft er voor alle (schuldeisende) partijen in geval van een faillissement vaak weinig tot niets over…
De curator kan in geval van financiële wanorde en bij onttrekking van gelden uit het failliete bedrijf (meestal een Besloten Vennootschap), de bestuurder hiervoor persoonlijk aansprakelijk stellen. Middels een schikking tussen de curator en de bestuurder van de failliete B.V. kan de bestuurder er dan voor kiezen om uit zijn privé vermogen (een deel van) de schulden aan de boedel te betalen, waardoor de curator in ieder geval een deel van zijn gewerkte uren vergoed krijgt. De curator krijgt namelijk pas een vergoeding voor zijn werkzaamheden als er gelden in de boedel worden aangetroffen, Worden er helemaal geen gelden aangetroffen, dan krijgt de curator ook geen enkele vergoeding. Vandaar dat wanneer er sprake is van onttrekking van gelden (door de bestuurder) voorafgaand aan het faillissement, dat curatoren nog wel eens dreigen met het persoonlijk aansprakelijk stellen van de bestuurder.
De bestuurder kan echter ook de curator zelf aanklagen. Dat kan de bestuurder doen als hij vindt dat de curator niet correct heeft gehandeld inzake de afwikkeling van het faillissement. Er dient dan een gerechtelijke procedure tegen de curator opgestart te worden om nalatigheid of toerekenbare tekortkomingen aan te tonen.
Nadat de advocaat een verzoekschrift tot faillietverklaring heeft ingediend bij de rechtbank, zal hij daarvoor bijna altijd een gerechtsdeurwaarder inschakelen om de faillissementsaanvraag per deurwaardersexploot te betekenen. Het betekenen per deurwaardersexploot van de faillissementsaanvraag is niet wettelijk verplicht, maar in de praktijk wordt dit bijna altijd gedaan. Daarmee kan de advocaat tegenover de rechter bewijzen dat hij er alles aan heeft gedaan om de failliet correct én tijdig op te roepen voor de faillissementszitting, als de betrokken partij niet komt opdagen tijdens de zitting. Dan kan en mag de rechter ook direct het faillissement uitspreken. Dat kan de rechter niet als de failliet niet per deurwaardersexploot is opgeroepen. In dat geval zal de failliet dus alsnog door middel van een deurwaardersexploot moeten worden opgeroepen voor een nieuwe faillissementszitting. Om de (tijds) druk op te voeren bij de schuldenaar, kiezen advocaten bijna altijd voor het betekenen per deurwaardersexploot van hun faillissementsoproeping.
Na het betekenen van de faillissementsaanvraag door de gerechtsdeurwaarder, duurt het vaak minimaal vier dagen tot de faillissementszitting plaats vindt. Gedurende deze termijn kan de schuldenaar alsnog zijn schulden m.b.t. de faillissementsaanvraag betalen of betalingsafspraken maken met de advocaat om het faillissement te voorkomen. Deze korte tijd kan dus als een extra drukmiddel worden ingezet voor onderhandelingen met de schuldenaar, om de schuldeisers alsnog hun vorderingen betaald te laten krijgen.
Heeft u na het lezen van deze blog nog vragen, of wilt u meer weten over het insolventierecht of het aanvragen van een faillissement? Aarzel niet en neem contact met ons op! Gerechtsdeurwaarder Jurgen Zuurman weet alles over het faillissementsrecht en kan u helpen met een te kiezen strategie of u helpen met het betekenen van de faillissementsaanvraag.