Dagelijks tussen 8 en 20 uur
073 203 22 22
073 203 22 22
Een dwangsom is een geldboete die moet worden betaald door degene die zich niet houdt aan de veroordeling (niet zijnde het betalen van een bedrag, maar om iets te doen of te laten) zoals een rechter dat in zijn vonnis heeft geformuleerd. Denk bijvoorbeeld aan een omgangsregeling na een scheiding met de kinderen. Naast het betalen van alimentatie beslist de rechter ook over een omgangsregeling voor vader of moeder met de kinderen. Wanneer één van de partners de kinderen niet (consequent) wil meegeven aan de andere partner (kan de rechter indien zich deze situatie voordoet) daar een financiële boete aan koppelen. Dat wordt dan een “last onder dwangsom” genoemd. De ouder die het kind dan niet meegeeft aan zijn of haar ex partner zoals de rechter heeft beslist, moet dan een financiële boete betalen aan de andere partner voor iedere dag of iedere keer dat de kinderen niet meegegeven worden.
Een dwangsom is zodoende een extra stimulans én financiële prikkel voor personen of bestuursorganen om binnen de gestelde termijn (die de rechter heeft opgelegd) te voldoen aan de beslissing/veroordeling zoals omschreven in het vonnis. Een ander voorbeeld kan zijn om bepaalde bomen te verwijderen, of juist aan te planten. Voor iedere dag dat dit niet gebeurt, kan de rechter dan ook een dwangsom opleggen. Vaak is er door de rechter wel een maximum aan verbonden. Bijvoorbeeld voor iedere dag dat er geen boom wordt geplant, is er een vergoeding verschuldigd van € 200,- tot een maximum van € 10.000,-.
Een rechter kan en mag in een civielrechtelijke procedure (bijvoorbeeld in een echtscheidingsprocedure) een dwangsom opleggen. De rechter kan dit doen wanneer bijvoorbeeld de man zijn ex-vrouw geen toegang meer wil geven tot de (voormalige echtelijke) woning om bijvoorbeeld haar eigen (of afgesproken) spullen eruit te komen halen. Wanneer één van de partners dit frustreert, kan door middel van de dwangsom medewerking worden afgedwongen, zo is de gedachte.
Er kan geen dwangsom worden opgelegd indien de hoofdveroordeling van de rechtbank alleen een veroordeling is om te betalen. Wanneer bijvoorbeeld iemand wordt veroordeeld om een onbetaalde factuur te betalen (omdat dit niet is gedaan) kan en mag er geen dwangsom aan worden verbonden wanneer vrijwillige betaling uit blijft. Dan dient een gerechtsdeurwaarder ingeschakeld te worden om betaling af te dwingen.
Een dwangsom wordt opeisbaar op het moment dat de veroordeelde partij niet voldoet aan de afspraken uit de hoofdveroordeling. Bijvoorbeeld een boom weghalen, of aanplanten, of kinderen meegeven aan de ex partner op het afgesproken moment. Wanneer dit niet wordt gedaan is de dwangsom opeisbaar. Voorwaarde hiervoor is wel dat een gerechtsdeurwaarder het vonnis waarin dit is vermeld heeft overhandigd aan de veroordeelde partij. Is het vonnis nog niet officieel betekend door een gerechtsdeurwaarder? Dan heeft het vonnis nog geen enkele waarde en kunnen er geen dwangsommen worden opgeëist. Het toesturen van het vonnis door een advocaat of de rechtbank is slechts een kennisgeving, maar houdt niet in dat de termijnen zoals in het vonnis staan beschreven starten.
Naast de civielrechtelijke dwangsom bestaat ook nog de bestuursrechtelijke dwangsom. Hier is sprake van als de overheid of meer specifiek de gemeente dan wel provincie wordt veroordeeld om iets te doen, maar dit niet adequaat oppakt. De dwangsom is bedoeld om burgers en bedrijven een effectief rechtsmiddel te geven tegen te trage besluitvorming (of daadwerkelijke actie) van de overheid, gemeente of provincie.
De overheid wil immers een betrouwbare partner zijn van burgers, bedrijven en maatschappelijke organisaties. Daarom is wettelijk geregeld dat de overheid binnen de geldende termijn moet beslissen over aanvragen van partijen. Dat kan een wettelijke of een redelijke termijn zijn. Een beslissing kan op die manier worden afgedwongen bij de overheid door partijen als deze niet binnen de gestelde termijn wordt genomen. Deze termijnen beschermen partijen dus tegen onbehoorlijk gedrag of bestuur van de overheid. Ze verschaffen daarnaast rechtszekerheid, omdat partijen zo weten binnen welke termijn ze duidelijkheid krijgen over het standpunt van de overheid. Laat het bestuursorgaan niets van zich horen? Dan verbeurt het een dwangsom voor iedere dag dat een beslissing langer uitblijft. De verbeurde dwangsom komt helemaal toe aan de benadeelde partij.
Wanneer bijvoorbeeld een gemeente al een tijd lang heeft verzuimd om een goede verbindingsweg aan te leggen naar een nieuw industrieterrein, haven of woonwijk in aanbouw dan kan de benadeelde partij (bijvoorbeeld een aannemer of project ontwikkelaar) hieromtrent een gerechtelijke procedure starten. De gemeente wordt dan gesommeerd om haar toezeggingen (om voor een veilige en adequate verbindingsweg te zorgen) alsnog binnen een bepaalde termijn (bijvoorbeeld één maand) na te komen. Levert de gemeente de verbindingsweg niet op binnen één maand van veroordeling daartoe door de rechter en na betekening van het vonnis door de gerechtsdeurwaarder? Dan kan het zijn dat de gemeente een dwangsom van bijvoorbeeld € 1.000,- per dag voor elke dag dat de weg later wordt aangelegd is verschuldigd aan de aannemer of projectontwikkelaar, omdat hij hierdoor schade ondervindt. De last onder dwangsom is zodoende een extra financiële stimulans voor de gemeente om zich te houden aan haar originele afspraken/toezeggingen én het vonnis dat de rechtbank heeft opgelegd aan de gemeente. De dwangsomregeling geeft dus een financiële prikkel voor bestuursorganen om actie te ondernemen binnen de geldende beslistermijnen.
Een dwangsom kan pas worden opgeëist nadat de gerechtsdeurwaarder het vonnis heeft betekend (officieel heeft overhandigd aan de veroordeelde partij. Met bevel om aan de inhoud zoals de rechter heeft geoordeeld te voldoen) én dat aan deze veroordeling niet tijdig is voldaan.
Een uitgesproken vonnis van de rechter alleen is dus niet voldoende! Wanneer het vonnis door een advocaat (of rechtbank) per post of e-mail wordt toegestuurd met het verzoek om aan de inhoud te voldoen, is absoluut geen wettelijke verplichting om aan de inhoud van het vonnis te voldoen.
Dwangsommen verjaren al na een half jaar nadat ze opeisbaar zijn geworden. Dit is een razendsnelle termijn en dit wordt vaak vergeten. Met andere woorden, na het verstrijken van een half jaar is het afdwingen van betaling van de verbeurde dwangsommen niet meer mogelijk.
Stel u heeft een vonnis waarin uw ex partner door de rechter verplicht is om jullie kinderen om het weekend (in de even weken) van vrijdagmiddag 16:00 uur tot zondagmiddag 17:00 uur aan u mee te geven op last van een dwangsom van € 500,- voor ieder weekend dat dit niet gebeurt met een maximum van € 10.000,-. Uw ex weigert haar medewerking te verlenen en doet niet open of is niet thuis met de kinderen. U staat zodoende voor niets aan de deur en de omgang met uw kinderen is hierdoor niet mogelijk.
U heeft het vonnis (de beschikking van de rechtbank) waarin de verplichting van deze omgangsregeling is opgenomen laten betekenen door een gerechtsdeurwaarder. De gerechtsdeurwaarder heeft het bevel gedaan om per direct aan de inhoud van het vonnis te voldoen op straffe van een dwangsom van € 500,- per weekend met een maximum van € 10.000,- dat de kinderen niet aan u worden meegegeven.
Uw ex blijft halsstarrig en langdurig weigeren de kinderen aan u mee te geven en telkens staat u voor niets in de even weken op vrijdag om 16:00 uur voor de deur om uw kinderen op te halen, maar krijgt ze niet mee. In dat geval heeft u recht op de boete van € 500,- per weekend en mag de gerechtsdeurwaarder dit tegen de wil in van uw ex partner gaan incasseren, bijvoorbeeld door middel van beslaglegging op haar bankrekening of salaris.
Stel dat het de gerechtsdeurwaarder niet lukt om binnen een termijn van een half jaar om de verbeurde dwangsommen te incasseren? Dan verloopt iedere twee weken (na dit half jaar) als de verjaring niet wordt gestuit, het recht op nakoming van de betalingsverplichting van € 500,-.
Stel het vonnis is betekend op woensdag 29 december en u heeft het recht om uw kinderen te zien op vrijdag 31 december. U staat voor niets aan de deur waardoor uw ex partner € 500,- verschuldigd is qua boete. Het lukt de gerechtsdeurwaarder echter niet om deze boete te incasseren door middel van beslaglegging vóór 1 juli en hij “stuit” de vordering niet. Dan mag na 1 juli de eerste € 500,- niet meer door middel van beslaglegging afgedwongen worden.
Het “stuiten” van de vordering kan het beste worden gedaan door middel van een deurwaardersexploot. Dan beroept de gerechtsdeurwaarder zich namens u door middel van het overhandigen van een schriftelijke akte aan uw ex partner op uitdrukkelijke nakoming van de betalingsverplichting. Dit dient de gerechtsdeurwaarder ieder half jaar te doen om verjaring te voorkomen en nakoming te bevorderen.
Heeft u vragen na het lezen van deze blog of wilt u meer weten over dwangsommen of het incasseren er van? Aarzel niet en neem contact met ons op!
