Dagelijks tussen 8 en 20 uur
073 203 22 22
073 203 22 22
Voorafgaand aan een gerechtelijke procedure legt de deurwaarder soms al beslag. De deurwaarder stelt geld of kostbare goederen van de wederpartij dan alvast veilig. Dit voorlopige beslag wordt conservatoir beslag genoemd. Pas als de rechter de eisende partij uiteindelijk in het gelijk stelt, wordt het beslag definitief. Conservatoir beslag leggen voorkomt dat de eisende partij na de rechtszaak met lege handen komt te staan. De wederpartij kan zijn geld en kostbare goederen dan immers niet meer opzettelijk wegsluizen. Wordt er, in tegenstelling tot conservatoir beslag, pas ná het doorlopen van de rechtsprocedure beslag gelegd, dan is er sprake van executoriaal beslag.
Als de gedaagde weet dat er een rechtszaak komt waarin hij of zij misschien wordt veroordeeld, kan deze alvast spullen verkopen, verstoppen of naar het buitenland brengen. Ook kan de gedaagde emigreren of de bankrekening leeghalen. Op die manier kan de gedaagde onder het aflossen van de schulden uitkomen, want van een kale kip kun je niet plukken. Conservatoir beslag leggen is een beschermende maatregel die dit kan voorkomen. Het mag alleen met toestemming van de rechter. Voor de wederpartij komt conservatoir beslag vaak geheel onverwacht. De deurwaarder legt alvast beslag op bijvoorbeeld zijn of haar bankrekening, auto, kostbare kunst, dure sieraden of boot. Het geld of de goederen worden vervolgens in bewaring gesteld. Dat biedt de eisende partij de zekerheid dat het vonnis daadwerkelijk kan worden geïncasseerd als hij of zij de rechtszaak wint.
De deurwaarder kan ook conservatoir beslag leggen op het huis van de wederpartij. In dat geval mag de wederpartij er wel blijven wonen. Kiest hij of zij er echter voor om de woning te verkopen, dan wordt (een deel van) de overwaarde vastgehouden. Het bedrag waarop in dat geval beslag wordt gelegd, kan dus niet hoger zijn dan de overwaarde van de verkochte woning.
Normaal gesproken mag de deurwaarder van maandag tot en met zaterdag tussen zeven uur ’s ochtends en acht uur ’s avonds beslag leggen. Bij conservatoir beslag geeft de rechter echter vaker toestemming om van deze tijden af te wijken; beslag leggen mag dan op alle dagen en uren. De deurwaarder moet vervolgens de wederpartij binnen acht dagen informeren over de beslaglegging. Betreft het beslag op een woning, dan is die termijn drie dagen.
Executoriaal beslag mag pas worden gelegd nadat een gerechtelijke procedure is gevoerd. De gedaagde heeft zijn verweer dan kenbaar mogen maken aan de rechter en is veroordeeld. In het vonnis staat het bedrag dat de veroordeelde moet betalen. De deurwaarder overhandigt het vonnis officieel aan hem of haar en doet een bevel tot betaling. Betaalt de veroordeelde niet, dan legt de deurwaarder executoriaal beslag. Al direct na de betekening van het vonnis mag de deurwaarder beslag op bijvoorbeeld de bankrekening leggen. Zo kan worden voorkomen dat de veroordeelde kort na de rechtszitting de bankrekening leeghaalt of (tijdelijk) geld naar iemand anders overmaakt. Het vergroot dus de kans dat aan de uitspraak van de rechter wordt voldaan.
Als de deurwaarder beslag op een bankrekening legt, mag alleen beslag worden gelegd op het bedrag dat op dat precieze moment op de rekening staat. Dat geldt zowel voor conservatoir als voor executoriaal bankbeslag. Bij executoriaal bankbeslag betaalt de bank dit bedrag na een wettelijke periode van vier weken uit aan de deurwaarder. Bij conservatoir bankbeslag betaalt de bank daarentegen eerst niet uit, maar blijft het bedrag in depot. Pas wanneer in een bodemprocedure uitspraak is gedaan en de eisende partij heeft gelijk gekregen, gaat de bank over tot uitbetaling aan de deurwaarder. In sommige gevallen geeft de rechter toestemming om maximaal drie keer conservatoir bankbeslag te leggen. Dit vergroot de kans op succes, bijvoorbeeld wanneer een hoog bedrag op de rekening binnen moet komen, maar niet precies duidelijk is op welke datum. Als er echter veel meer geld op de rekening staat dan de eisende partij in de rechtsprocedure zal eisen, wordt meestal een bankgarantie verstrekt. Dit houdt in dat de bank het bedrag dat wordt geëist zeer ruim aanhoudt en alleen dit bedrag in depot houdt. Zo krijgt de eisende partij de zekerheid dat hij of zij het geld daadwerkelijk ontvangt als de rechtszaak wordt gewonnen. De deurwaarder kan daarom het conservatoir beslag opheffen of beperken zodra de bank een bankgarantie heeft gesteld.
In ons rechtsstelsel zijn hoor en wederhoor extreem belangrijk. Dit betekent dat alle partijen evenveel kans moeten krijgen om hun standpunt uit te leggen. Op het moment dat er executoriaal beslag wordt gelegd, hebben beide partijen hun zegje al mogen doen tijdens de rechtszitting. Er is dus sprake geweest van hoor en wederhoor. Maar wanneer conservatoir beslag wordt gelegd, is nog geen sprake geweest van hoor en wederhoor. Daarom moet de eisende partij binnen veertien dagen na het eerste beslag een procedure opstarten. Anders vervallen alle beslagen. Binnen die termijn moet ook de ‘eis in de hoofdzaak’ kenbaar worden gemaakt: de wederpartij moet worden geïnformeerd over het geschil en waarom er conservatoir beslag is gelegd. Vaak wordt de wederpartij geïnformeerd door middel van een dagvaarding, die de deurwaarder officieel overhandigt. Vanaf dat moment kan de wederpartij het verweer voorbereiden. De daadwerkelijke rechtszitting waarin dit verweer mag worden gevoerd, vindt binnen enkele weken of maanden plaats. Op die manier wordt het beginsel van hoor en wederhoor alsnog toegepast.
