Een leningsovereenkomst is een juridisch bindend contract tussen twee partijen waarin wordt afgesproken dat geld wordt geleend en onder bepaalde voorwaarden moet worden terugbetaald. Dit kan zowel schriftelijk als mondeling worden overeengekomen. Het maakt daarbij niet uit of de overeenkomst plaatsvindt tussen vreemden, vrienden of familieleden. Toch is het belangrijk om te weten wanneer zo’n overeenkomst rechtsgeldig is en wat de juridische consequenties zijn als een van de partijen zich niet aan de voorwaarden houdt. In deze blog beschrijven we de vereisten voor een rechtsgeldige leningsovereenkomst en wat er gebeurt wanneer deze wordt geschonden, met specifieke aandacht voor familieleden en mondelinge overeenkomsten.
Een leningsovereenkomst is een afspraak waarin de lener geld ontvangt van de uitlener en zich verbindt om dit bedrag binnen een afgesproken periode terug te betalen. Naast de terugbetaling kunnen er ook andere voorwaarden worden afgesproken, zoals de rente die betaald moet worden, de termijnen en de looptijd van de lening. De overeenkomst kan schriftelijk worden vastgelegd, maar het is ook mogelijk om mondeling afspraken te maken.
Een veelgestelde vraag is of een mondelinge overeenkomst even rechtsgeldig is als een schriftelijke. Het korte antwoord is ja. In principe is een mondelinge leningsovereenkomst in Nederland rechtsgeldig, mits beide partijen overeenstemming hebben bereikt over de essentiële onderdelen van de overeenkomst. Het probleem met mondelinge overeenkomsten is echter het bewijs. Als er een geschil ontstaat, kan het moeilijk zijn om aan te tonen wat precies is afgesproken.
Bij een mondelinge overeenkomst is het verstandig om zoveel mogelijk bewijs te verzamelen dat aantoont dat er een leningsovereenkomst bestaat. Dit kan bijvoorbeeld via e-mailcorrespondentie, bankafschriften waaruit blijkt dat het geld is overgemaakt, of getuigen die aanwezig waren tijdens het maken van de afspraak. Whatsapp berichten waarin de toezegging wordt gedaan om het geleende geld terug te betalen, kan ook als een erkenning van de geldlening worden gezien en kan daardoor ook als bewijs dienen in een gerechtelijke procedure.
Of de leningsovereenkomst nu mondeling of schriftelijk is overeengekomen, er zijn enkele basisvoorwaarden waaraan moet worden voldaan om de overeenkomst rechtsgeldig te maken:
Een overeenkomst lening familie komt vaak voor. Dit soort leningen vindt meestal plaats op basis van vertrouwen en worden vaak mondeling gesloten. Toch kan het belangrijk zijn om ook in de familiekring duidelijke afspraken vast te leggen, vooral omdat geldkwesties tussen familieleden soms tot conflicten kunnen leiden. Een schriftelijke leningsovereenkomst helpt om misverstanden te voorkomen en zorgt ervoor dat beide partijen precies weten wat de voorwaarden zijn.
Een formele rechtsgeldige leenovereenkomst tussen familieleden zou in ieder geval de volgende zaken moeten bevatten:
Door deze afspraken op papier te zetten, kunnen familieleden veel latere problemen voorkomen en blijft de persoonlijke relatie gespaard.
Wanneer een partij zich niet houdt aan de afspraken in de leningsovereenkomst, spreken we van een contractbreuk of wanprestatie. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als de lener niet op tijd terugbetaalt, helemaal niet betaalt, of als er een geschil ontstaat over de rente of andere voorwaarden.
Bij schending van de overeenkomst heb je als uitlener verschillende juridische mogelijkheden:
Een leningsovereenkomst is zowel mondeling als schriftelijk rechtsgeldig, mits beide partijen overeenstemming hebben bereikt over de voorwaarden. Hoewel mondelinge overeenkomsten vaak op vertrouwen zijn gebaseerd, vooral bij familieleden, kunnen ze in geval van een conflict lastig te bewijzen zijn. Daarom is het aan te raden om belangrijke afspraken schriftelijk vast te leggen, vooral als het om grote bedragen gaat. Maak grote geldbedragen ook altijd via de bank over met als mededeling “geldlening”. Anders is de leningsovereenkomst nog lastiger te bewijzen als deze mondeling is overeengekomen.
Wanneer een leningsovereenkomst wordt geschonden, zijn er juridische middelen beschikbaar om de uitlener te beschermen en de lener te dwingen zijn financiële verplichtingen na te komen. In de praktijk kunnen ingebrekestellingen, in persoonlijk bezoek van de gerechtsdeurwaarder aan de geldlener en juridische stappen effectief zijn om betaling af te dwingen. Het opstellen van een heldere, rechtsgeldige leenovereenkomst helpt om geschillen te voorkomen en zorgt voor zekerheid voor beide partijen, of het nu gaat om een zakelijke lening of een lening binnen de familie.